Chương 11, 12, 13, 14, 15

Chương 11

Đừng xem mặt bắt hình dong

1 Người hèn mọn mà khôn ngoan vẫn có thể ngẩng đầu,
và được ngồi giữa những người làm lớn.

2 Đừng khen một người đàn ông vì người ấy đẹp,
và đừng gớm ghét ai vì vẻ bên ngoài.

3 Trong các loài có cánh, ong là bé hơn cả,
thế mà nó làm ra chất ngọt hảo hạng.

4 Chớ khoe khoang vì bộ áo bên ngoài,
cũng đừng tự cao trong ngày được vinh dự.
Công trình của Đức Chúa thật lạ lùng,
nhưng vẫn là bí ẩn đối với phàm nhân.

5 Nhiều bậc đế vương phải ngồi xuống đất,
còn kẻ không ai ngờ lại được mang vương miện.

6 Lắm người quyền thế bị nhục nhã ê chề,
và nhiều kẻ cao sang bị nộp vào tay người khác.

Cân nhắc và đắn đo

7 Chưa tra xét thì đừng buộc tội,
suy nghĩ trước rồi hãy trách móc sau.

8 Chớ trả lời khi chưa nghe rõ,
người ta đang nói thì chớ ngắt lời.

9 Về chuyện không can gì tới con, con đừng cãi cọ,
chớ dây mình vào cuộc tranh chấp của quân tội lỗi.

10 Con ơi, chớ lo toan nhiều công việc,
có tăng thêm nhiều vẫn chẳng được yên;
có hối hả mấy cũng chẳng tới đâu,
có chạy đàng nào cũng không thoát nổi.

11 Có người càng vất vả, nhọc nhằn và hấp tấp,
thì lại càng không đạt được gì.
Tin cậy vào một mình Thiên Chúa

12 Có người yếu đuối cần được nâng đỡ,
sức lực thua kém, túng thiếu trăm bề,
mà Đức Chúa lại ghé mắt nhìn xem, để thi ân cho họ,
và cất nhắc họ lên khỏi cảnh khốn cùng.

13 Người làm cho họ ngẩng đầu hiên ngang,
khiến nhiều kẻ phải ngạc nhiên về họ.

14 Lành dữ, sống chết, giàu nghèo, tất cả đều do Đức Chúa.

17 Phúc lộc của Đức Chúa còn mãi cho những người đạo hạnh,
và tình thương của Người hướng dẫn họ đến muôn đời.

18 Có kẻ giàu vì vun quén và keo kiệt,
và đây là phần thưởng của nó:

19 Khi nó nói: "Tôi đã tìm được an nhàn,
của tôi làm ra, bây giờ tôi hưởng",
thì nó đâu biết thời gian mình sống còn bao lâu;
nó sẽ bỏ lại của cải cho người khác và sẽ chết.

20 Hãy cứ bổn phận của con mà làm cho chu đáo,
và chăm lo công việc cho đến già.

21 Đừng phục người tội lỗi vì các công việc của nó,
nhưng hãy tin vào Đức Chúa,
và công việc của con, hãy chịu khó mà làm,
vì làm cho kẻ nghèo bỗng nhiên nên giàu có,
đối với Đức Chúa, là chuyện thật dễ dàng.

22 Phúc lành của Đức Chúa là phần thưởng cho người đạo hạnh,
trong giây lát Người làm cho phúc lành nở rộ như hoa.

23 Con đừng nói: "Tôi cần gì đây?
Rồi ra tôi còn phải có những của nào nữa? "

24 Đừng nói: "Tôi đầy đủ cả rồi,
từ đây tôi còn gặp bất hạnh nào nữa đâu? "

25 Ngày gặp vận may, người ta quên nỗi bất hạnh,
và ngày gặp bất hạnh, người ta chẳng nhớ đến vận may.

26 Trong ngày mệnh chung,
trả cho con người theo lối họ đã sống,
đối với Đức Chúa, là chuyện thật dễ dàng.

27 Khổ cực một giờ làm quên lạc thú,
đến cuối đời, công việc của con người mới lộ ra.

28 Đừng khen ai có phúc trước khi họ lìa đời,
vì nhìn vào con cái, người
ta sẽ biết họ.

Coi chừng người gian ác

29 Đừng bạ ai cũng đưa về nhà,
vì kẻ xảo quyệt có trăm mưu ngàn kế.

30 Chim mồi nhốt trong lồng làm sao,
thì tâm địa kẻ kiêu căng cũng thế;
nó như thám tử rình chờ con ngã quỵ.

31 Nó mưu toan đổi tốt thành xấu,
trong những cái hay nhất, nó cũng thấy tỳ ố đáng chê.

32 Một tia lửa làm cả đống than cháy bừng,
con người tội lỗi mưu toan chuyện đổ máu.

33 Hãy đề phòng kẻ gian ác, vì nó mưu đồ chuyện xấu xa;
đừng để nó làm cho con ô danh đến muôn đời.

34 Đưa người lạ về nhà, nó sẽ làm cho con điên đảo,
khiến con thành xa lạ với thân quyến của con.



Chương 12

Làm ơn làm phúc

1 Nếu con làm việc thiện, thì hãy biết con làm cho ai,
và con ở hiền thì sẽ gặp lành.

2 Hãy làm việc thiện cho người đạo hạnh,
con sẽ được đền đáp,
nếu không do người ấy, thì cũng do Đấng Tối Cao.

3 Sẽ chẳng có chi may lành cho kẻ ngoan cố trong điều ác,
cho kẻ không thích làm việc từ thiện.

4 Hãy cho người đạo hạnh, nhưng đừng giúp kẻ tội lỗi.

5 Hãy xử tốt với người khiêm tốn,
và đừng ủng hộ quân vô đạo,
hãy khước từ, đừng cung cấp bánh ăn cho nó,
kẻo nó được đàng chân lân đàng đầu;
con sẽ gặp hoạn nạn gấp đôi
đối lại tất cả những việc lành con đã làm cho nó.

6 Vì chính Đấng Tối Cao cũng gớm ghét phường tội lỗi,
Người sẽ trừng phạt để trả oán quân vô đạo.

7 Hãy cho người tốt, nhưng đừng giúp kẻ tội lỗi.
Bạn thật bạn giả

8 Lúc gặp may, không nhận ra được ai là bạn,
khi lâm nạn, chẳng giấu nổi ai là thù.

9 Khi con người gặp may thì kẻ thù nó buồn khổ,
lúc nó lâm nạn thì bạn hữu cũng tránh xa.

10 Đừng bao giờ tin vào thù địch;
vì như đồng ten sét thế nào,
thì sự độc ác của nó cũng vậy.

11 Nếu nó tự hạ và đi đứng khúm núm,
thì con phải cảnh giác và coi chừng;
hãy đối xử với nó như người lau gương,
và biết rằng rốt cuộc nó sẽ bị lật tẩy.

12 Đừng để nó đứng cạnh con,
kẻo nó lật nhào con rồi chiếm lấy chỗ;
đừng đặt nó ngồi bên phải con,
kẻo ghế của con, nó sẽ tìm cách chiếm đoạt.
Cuối cùng con sẽ hiểu lời ta,
và sẽ nuối tiếc những điều ta đã nói.

13 Ai nào thương kẻ dụ rắn mà bị rắn cắn,
ai nào xót mọi kẻ đến gần thú dữ đâu?

14 Kẻ đồng hành với người tội lỗi,
và tham gia vào các tội của nó cũng vậy.

15 Nó ở với con một giờ,
nhưng khi con chao đảo, nó sẽ không nán lại với con.

16 Kẻ thù, ngoài miệng thì ngọt xớt,
nhưng trong lòng lại tính xô con xuống vực sâu.
Mắt kẻ thù cũng rưng rưng đẫm lệ,
nhưng nếu gặp cơ hội, nó không thôi khát máu.

17 Lúc lâm nạn, con sẽ thấy nó ở sẵn đó trước con rồi,
làm như giúp đỡ, nhưng kỳ thực lại hất cẳng con.

18 Nó sẽ lắc đầu vỗ tay,
nói về con đủ điều mà để lộ chân tướng nó.

Chương 13

Với đồng trang đồng lứa

1 Đụng vào nhựa thì sẽ dính,
chơi với người kiêu ngạo thì sẽ giống như y.

2 Gánh nặng quá sức con, con đừng mang lấy,
đừng đi lại với kẻ quyền thế và giàu có hơn con.
Lọ sành để chung với bình đồng sao được?
Chạm nhau là lọ sành tan vỡ.

3 Người giàu vừa ăn cướp vừa la làng,
còn người nghèo bị thiệt thì lại phải năn nỉ.

4 Nếu con có ích cho nó, nó sẽ dùng con,
nhưng sẽ bỏ rơi con, nếu con sa cơ thất thế.

5 Con có của, nó sẽ sống với con,
và bóc lột con không chút quản ngại.

6 Khi cần, nó sẽ dỗ ngọt con,
nó tươi cười với con để làm con hy vọng,
nó nói ngon nói ngọt và bảo: "Anh cần gì không? "

7 Nó bày tiệc làm con xấu hổ để bóc lột con đến cùng kiệt,
rốt cuộc nó sẽ chế nhạo con;
rồi sau đó, hễ thấy con là nó làm ngơ, và lắc đầu khinh dể.

8 Coi chừng chớ để người ta dụ dỗ con,
kẻo vì dại khờ mà con bị nhục.

9 Khi người quyền thế mời gọi con, con hãy lẩn đi,
như thế, người ta càng mời mọc con hơn nữa.

10 Đừng vồ vập, kẻo bị tống cổ ra,
cũng đừng đứng xa, kẻo bị quên mất.

11 Đừng hòng ăn nói với họ như kẻ ngang hàng,
cũng đừng tin những lời lẽ ba hoa của họ;
vì họ nói nhiều là có ý thử con,
và giả bộ tươi cười với con là để dò xét.

12 Ai không giữ kín lời tâm sự của người khác, đó là kẻ tàn nhẫn,
có ai bị hành hạ hay xiềng xích, nó cũng chẳng quan tâm.

13 Hãy cẩn thận, hãy hết sức coi chừng,
vì con đang đồng hành với sự suy vong rồi đó.

15 Sinh vật nào cũng ưa thích đồng loại của mình,
và người nào cũng ưa thích người thân cận.

16 Xác thịt nào thì kết hợp theo giống đó,
và con người thì gắn bó với đồng loại của mình.

17 Sói sống chung với chiên sao được?
Kẻ tội lỗi với người đạo hạnh cũng thế.

18 Hoà bình sao được giữa chó rừng và chó nhà?
Và hoà bình sao được giữa kẻ giàu sang với người lam lũ?

19 Lừa hoang trong sa mạc là mồi cho sư tử,
cũng vậy, kẻ nghèo túng là mồi cho bọn giàu sang.

20 Đối với kẻ kiêu ngạo thì thấp hèn là điều ghê tởm,
cũng vậy, đối với người giàu có thì kẻ nghèo là đồ gớm ghê.

21 Người giàu trượt chân thì được bạn bè nâng đỡ,
còn kẻ nghèo mà ngã thì bị bạn hữu bỏ rơi.

22 Người giàu mà có lỡ, thì nhiều người cứu gỡ cho,
có nói bậy, người ta cũng cho là phải.
Kẻ nghèo có lỡ, thì người ta chê trách,
có nói hay, thiên hạ cũng chẳng kể vào đâu.

23 Người giàu lên tiếng thì mọi người im lặng,
người ta đưa lời của nó lên tận chín tầng mây;
khi kẻ nghèo lên tiếng thì họ bảo: "Ai vậy? "
Nếu nó vấp, họ sẽ xô cho té nhào.

24 Giàu là tốt nếu không mắc tội,
nhưng theo lời kẻ vô đạo thì nghèo là xấu.

25 Lòng người làm thay đổi nét mặt,
để lộ ra cái tốt hay cái xấu.

26 Nét mặt vui tươi là dấu chỉ một tâm hồn hạnh phúc.
Phải lao tâm khổ tứ lắm mới làm được các dụ ngôn.


Chương 14

Hạnh phúc thật

1 Phúc thay kẻ không ăn nói lỡ lầm,
và không phải khổ vì hối hận.

2 Phúc thay ai không bị lương tâm cắn rứt,
và kẻ không rơi vào thất vọng.
Đố kỵ và hà tiện

3 Của cải không lợi gì cho kẻ tiểu nhân,
đối với con người đố kỵ, thì tài sản để làm gì?

4 Tích luỹ mà vong thân là tích luỹ cho kẻ khác,
người khác sẽ hưởng dùng của cải nó thu gom.

5 Xấu với bản thân thì tốt với ai được?
Ngay cả với tài sản của mình, nó cũng không được hưởng.

6 Không ai tệ hơn kẻ làm hại chính mình,
và đó là công trả cho sự gian ác của nó.

7 Nó có làm điều tốt, thì chẳng qua vì vô tình,
cuối cùng nó cũng để lộ ra sự gian ác của nó.

8 Ai nhìn với con mắt đố kỵ là người xấu,
nó ngoảnh mặt đi và khinh dể thiên hạ.

9 Kẻ có mắt tham lam thì không bằng lòng với phận mình,
và keo kiệt làm cho tâm hồn ra cằn cỗi.

10 Kẻ có mắt xấu xa thì keo kiệt về miếng ăn,
và trên bàn ăn, trông thật sơ sài.

11 Con ơi, nếu có của, hãy làm cho đời con được tốt đẹp,
và tiến dâng lễ vật lên Đức Chúa sao cho xứng.

12 Hãy nhớ rằng cái chết không trì hoãn đâu,
và ngày hẹn của âm phủ, con nào có biết!

13 Trước khi chết, hãy làm ơn cho thân hữu,
và rộng rãi với họ theo khả năng của con.

14 Đừng từ chối không hưởng một ngày vui,
hoài bão của con, đừng để cho phần nào trôi đi mất.

15 Nào con không để lại công khó của con cho người khác,
và mồ hôi nước mắt của con
cho người ta bắt thăm chia chác đó sao?

16 Hãy cho và nhận, hãy làm cho tâm hồn mình khuây khoả,
vì trong âm phủ, còn tìm đâu ra khoái lạc!

17 Mọi xác phàm như chiếc áo, thảy đều mòn hao,
vì quy luật muôn đời là: chắc chắn con sẽ phải chết.

18 Như cành lá trên cây rậm rạp:
lá rụng xuống, lá lại mọc ra,
thì các thế hệ người phàm cũng vậy:
lớp kết thúc, lớp lại sinh ra.

19 Mọi công trình phải hư nát đều tiêu tan hết thảy,
và tác giả của chúng cũng theo chúng ra đi.
Hạnh phúc của người khôn ngoan

20 Phúc thay kẻ nghiền ngẫm khôn ngoan,
và biết dùng trí khôn mà suy luận.

21 Phúc thay kẻ để tâm suy nghĩ về đường lối của khôn ngoan,
và hiểu được các bí nhiệm của đức ấy.

22 Như một thợ săn, người ấy theo vết của khôn ngoan,
và trên đường của khôn ngoan, nó rình chờ.

23 Nó nhìn vào cửa sổ của khôn ngoan,
và lắng nghe bên cửa ra vào.

24 Nó ở sát nhà của khôn ngoan,
và đóng đinh vào tường.

25 Nó dựng lều dưới cánh tay của khôn ngoan,
và sẽ được ở nơi hạnh phúc.

26 Nó sẽ đặt con cái dưới sự che chở của khôn ngoan,
và dưới tán lá của khôn ngoan, nó sẽ trú ẩn.

27 Dưới bóng của khôn ngoan, nó không bị nóng bức,
và trong vinh quang của khôn ngoan, nó sẽ cư ngụ.


Chương 15

1 Điều đó, kẻ kính sợ Đức Chúa sẽ thi hành,
và người tuân giữ Lề Luật sẽ đạt được khôn ngoan.

2 Như mẹ hiền, khôn ngoan sẽ ra gặp người ấy,
và như tân nương trinh khiết, khôn ngoan sẽ đón chào,

3 sẽ lấy hiểu biết làm bánh cho người ấy ăn,
lấy khôn ngoan làm nước cho người ấy uống.

4 Người ấy sẽ dựa vào khôn ngoan và không chao đảo,
sẽ gắn bó với khôn ngoan và không thẹn thùng.

5 Khôn ngoan sẽ làm cho người ấy
trổi vượt trên các đồng liêu,
và ở nơi đại hội, sẽ giúp người ấy lên tiếng.

6 Người ấy sẽ được sung sướng,
được vui mừng như đội triều thiên,
và thừa hưởng danh thơm đến muôn đời.

7 Những kẻ ngu đốt sẽ không chiếm được khôn ngoan,
và những người tội lỗi sẽ chẳng được thấy bao giờ.

8 Khôn ngoan xa cách kiêu ngạo,
và vắng bóng trong tâm tưởng những người gian dối.

9 Lời ca tụng trên môi miệng tội lỗi là vô nghĩa,
vì không phải từ Đức Chúa mà đến.

10 Vì lời ca tụng phải được nói ra trong khôn ngoan,
và phải được Đức Chúa hướng dẫn.

Tự do của con người

11 Con đừng nói: "Tại Đức Chúa mà tôi phạm tội",
vì điều Người gớm ghét, thì Người không làm.

12 Đừng nói: "Chính Người làm tôi lầm đường lạc lối",
vì Người không cần kẻ tội lỗi.

13 Mọi điều kinh tởm, Đức Chúa đều gớm ghê,
và những kẻ kính sợ Người cũng không ưa chuộng.

14 Từ nguyên thuỷ, chính Chúa đã làm nên con người,
và để nó tự quyết định lấy.

15 Nếu con muốn thì hãy giữ các điều răn
mà trung tín làm điều đẹp ý Người.

16 Trước mặt con, Người đã đặt lửa và nước,
con muốn gì, hãy đưa tay ra mà lấy.

17 Trước mặt con người là cửa sinh cửa tử,
ai thích gì, sẽ được cái đó.

18 Vì trí khôn ngoan của Đức Chúa thật lớn lao,
Người mạnh mẽ uy quyền và trông thấy tất cả.

19 Người để mắt nhìn xem những ai kính sợ Người,
và biết rõ tất cả những gì người ta thực hiện.

20 Người không truyền cho ai ăn ở thất đức, cũng không cho phép ai phạm tội.



+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
MẾN CHÚA YÊU NGƯỜI
Cám ơn quý vị đã xem trang web này, xin giới thiệu cho nhiều người cùng xem.
Related Posts with Thumbnails

Tìm kiếm trên website MẾN CHÚA YÊU NGƯỜI

Loading

Danh sách bài đã đăng